Muzyka: Lukrecja Borgia w Operze Narodowej

Już na samym wstępie muszę wylać kubeł goryczy jeszcze z samym spektaklem niezwiązanej. Warszawska Opera Narodowa to po prostu żenda! W korytarzach straszą zakurzone kostiumy pamiętające jeszcze powojenną II RP oraz pokraczne „dzieła sztuki”, które nie wiadomo do końca, jaki mają związek z miejscem ich wystawienia. Windy żądają litości! Schody przypominają jeszcze (starymi plastrami), że leżał na nich niegdyś dywan, ale już nie spodziewają się go zobaczyć powtórnie. Materiałowe tapety utraciły już dawno kolory, faktury i wzory i przypominają smętne szmaty rozpięte na ścianach. Barki z przekąskami i napojami to w ogóle jakaś pomyłka! Kawa parzona za naciśnięciem jednego guzika na ławce szkolnej pokrytej zielonym obrusem, za jakim siadywał dyrektor na apelach. Kawę tę można następnie wypić na fragmencie pseudogranitowego blatu znajdującym się obok pustego i podupadłego na duchu regału lub przy zapuszczonym fortepianie. No po prostu wstyd. Moim zdaniem należy całkowicie zabronić wstępu obcokrajowcom, a w szczególności dygnitarzom, gdyż to jest zwyczajna (kolejna zresztą) kompromitacja.

Co do samego przedstawienia nie było wiele lepiej. Szedłem nastawiony nieco negatywnie, gdyż już z recenzji wiedziałem, że jest kiepsko, ale jednak walczyłem ze sobą, aby dać przedstawieniu szansę. Walkę wygrałem i szansę dałem, tylko przedstawienie z niej nie skorzystało.

Dekoracje pasjonujące! Naprawdę piękne. Akcja rozgrywa się na rożnych poziomach sceny, co daje świetny efekt, bo widzimy kilka miejsc równolegle. Na końcu, gdy część bohaterów prowadzona jest do podziemi, cala scena podjeżdża do góry (sic!), odsłaniając nam to, co dzieje się na dole. To naprawdę dużo ciężkiej pracy technicznej, której nie można nie docenić.

Niemniej przeniesienie akcji z XVI wieku czasów II wojny światowej - zupełnie nieuzasadnione. Oglądaliśmy i nadal, mimo scenografii i kostiumów, wydawało nam się, że jesteśmy w XVI wieku. Po co to uwspółcześnienie - ciężko stwierdzić.

Sprawa kolejna. Uwydatnienie wątków homoseksualnych. Już wcześniej pisałem na przykładzie Henry’ego Jamesa, jaki mam stosunek do wyciągania z treści tzw. podtekstów i międzytekstów. Tutaj było tak samo. Po prostu zły pomysł. Główny bohater, Gennaro, zakochuje się u początku sztuki w Lukrecji Borgii, co jednak nie przeszkadza mu mieć płomienny romans z przyjacielem. Cały wątek oparty jest na wyznaniu, jakie składają sobie bohaterowie, że będą razem aż do śmierci. Faktycznie - literatura i sztuka przed Lukrecją Borgią nie znała nigdy płomiennych przyrzeczeń przyjaźni między mężczyznami! Na szczęście to tylko mały wątek, więc nie będę się nad tym dalej rozwodził.

Najgorsze jednak, co przytrafiło się tej operze, to odtwórczyni głównej roli - Joanna Woś. Głosik ta pani ma po prostu bardzo słaby, jak wróbelek. Słabiutkie, urywane koloratury. Dodatkowo marna gra aktorska, nieumiejętność poruszania się w kostiumie sprawiły, że wyglądała raczej jak stara chruściarka lub zasuszona wiedźma niż jak heroina i jedna z najsławniejszych trucicielek. Nawet osoba nieznająca się na rzeczy (jak ja) może łatwo stwierdzić, kiedy ktoś śpiewa dobrze, a kiedy nie. Otóż razem z Luką stwierdziliśmy, że nawet najlepsza aria operowa będzie szalenie nudna, gdy się ją źle zaśpiewa. Dzielimy więc głosy na te, które:
a) zachwycają i czynią sztukę ciekawą,
b) nudzą tak strasznie, że aż tyłek boli.

Głos Joanny Woś, przynajmniej przy roli Lukrecji, zalicza się ewidentnie do tej drugiej kategorii.

To chyba wszystko na ten temat. Nie polecam, szkoda czasu, pieniędzy i zachodu. Nie na samą sztukę, ale na to wystawienie. (Oczywiście publika była zachwycona, ale zdaje się, że poza premierami, do opery chodzą takie tłuki, że byliby zachwyceni nawet, gdyby kto głośno pierdnął). Na nieszczęście Joannę Woś zobaczymy jeszcze w najbliższym czasie w roli Eurydyki, w premierze Orfeusza i Eurydyki Glucka. Może w tej roli sprawdzi się lepiej, bo w sumie tutaj ważniejsza jest postać Orfeusza, a Eurydyka nie jest też ani trochę tak silną osobowością jak Lukrecja, więc i głos może mieć słaby i nieśmiały.

PS. Zapomniałem jeszcze wspomnieć, że eksplorowanie wątku gejowskiego w Lukrecji Borgii polegało również na tym, że w programie sztuki zamieszczono mnóstwo dziwnych artykułów o seksualności, autorstwa Marii Szyszkowskiej, Sylwii Chutnik i in.